افسنطین (1)

Artemisia absinthium L

Family: Asteraceae

English name: Mugwort, Absinthium, Common Worm wood  (2)

 

ریخت شناسی گیاه: گیاه پایا، چند ساله، ارتفاع 60-40 سانتیمتر. ساقه متعدد، ایستاده، متمایل به سفید. برگها در سطح زیرین پوشیده از کرک سفید، در سطح روئی متمایل به سبز، برگهای ساقه‌ای دو یا سه بار منقسم ته شانه‌ای با تقسیمات پهن دراز – خطی یا سرنیزه‌ای – نوک کند. گل به رنگ زرد، مجتمع در کپه‌های کوچک، تخم مرغی – پهن دراز (3).

محل رویش: در مازندران (سیاه بیشه، پل زنگوله، حسن کیف، دره هراز)، گیلان (اسپیلی، آستارا)، آذربایجان (گردنه حیران، حاجی امیر، سیلوانا، اردبیل، آستارا بالاتر از آبسین)، کردستان (بین لهریا و کرمانشاه)،‌ تهران (دماوند، پلور، آبگرم، رینه)، خراسان (کتل یک چنار) پراکندگی دارد (4).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: برداشت محصول دو مرتبه در سال، ‌یکی قبل از شکفتن گلها در فاصله ماههای اردیبهشت و خرداد و دیگری در شهریور ماه انجام می‌شود (5).

قسمت مورد استفاده: قسمت‌های هوایی گیاه (2، 6).

کاربرد درمانی: ضدکرم، ضدگرفتگی عضلانی، بادشکن، افزایش دهنده صفرا و ملین می‌باشد. در هومیوپاتی نیز بکار می‌رود (6، 7).

آثار فارماکولوژیک مشاهده شده: ترکیب Thujone گیاه با تتراهیدروکانابینول در اتصال به رسپتورهای مغزی تداخل دارد و سبب ایجاد اثرات مخدر می‌گردد (8). این گیاه در درمان بیماران مبتلا به بیماری کرون مفید بوده است (9). این گیاه خاصیت کولینرژیک داشته که استفاده از آن را برای تقویت حافظه توجیه می‌کند (10).

احتیاط مصرف: روغنهای خالص این گیاه بشدت سمی می‌باشند و باید گیاه حتماً توسط پزشک تجویز شود. این گیاه مخدر است و مصرف زیاد گیاه باعث بیقراری، لرزش، تشنج، تهوع و سرگیجه می‌شود (6، 8).

منع مصرف: مصرف این دارو در بارداری اکیدا ممنوع است و FDA مصرف خوراکی این گیاه را مجاز نمی داند ولی برای دفع حشرات بصورت موضعی قابل استفاده است.  (6، 8).

ترکیبات شیمیایی: اسانس، فلاونوئید، اسیدهای فنلیک، تانن (8).

نحوه و میزان مصرف:

1- تنتور: برای بهبود ناراحتیهای گوارشی و هضم بکار می‌رود (2).

2- دم کرده: به همراه گیاهان دیگر برای هضم بکار می‌رود (2).

مصرف غذایی: مصرف غذایی ندارد (6).

نام تجاری دارو ساخته شده از گیاه: بصورت ترکیب موجود می‌باشد:

Fr.: Tisane Hepatique de Hoerdt; Ger.: Abdomilon N; Agrimonas N; Floradix Multipretten (7).

 

 

منابع:

1- مظفریان، ولی الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 63

3- قهرمان، احمد. فلور ایران (جلد 8). موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 1362: 895

4- امامی، احمد. شمس اردکانی، محمد رضا. مهرگان، ایرج. فرهنگ مصور گیاهان دارویی. مرکز تحقیقات طب سنتی و مفردات پزشکی . دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 1383: 128

5- صمصام شریعت، هادی. پرورش و تکثیر گیاهان دارویی. مانی، 1374: 152

6-  John B. Lust. The Herb Book. 1974: 398

7- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1571

8- James A. Duke. CRC Handbook of Medicinal Herbs 1989: 67

9- Phytomedicine. 2007; 14 (2-3): 87-95.

10- J Ethnopharmacol. 2000; 69 (2): 105-14