گون (1)
Astragalus
spp
Family: Fabaceae (Papilionaceae)
(2)English
name: astragal, Feal broom, Locoweed
ریخت شناسی گیاه: گیاهی علفی
یا درختچه‌ای است. برگها مرکب تک شانه‌ای باریک یا دارای چند جفت برگچه، معمولاً
کامل با دمبرگ غیر منتهی به پیچک می‌باشند. از با ارزش ترین جنسهای گون subgenus Tragacanth
می‌باشد که در برگیرنده گون‌های تیغی و تولید
کننده کتیرا است. کتیرا صمغ طبیعی تراوش شده یا بدست آمده از گونه‌های مختلف گون
می‌باشد که بوسیله بریدگی در قسمت تنه و شاخه گیاه بدست می‌آید. کتیرا معمولاً
نازک، پهن، مسطح، کم و بیش انحنادار و نواری شکل، به رنگهای سفید یا زرد کم رنگ،
شفاف و بدون مزه می‌باشد (1، 2).
این جنس در ایران 800 گونه گیاهی دارد که از گونه‌های
مختلف این گیاه در ایران استفاده سنتی به عمل می‌آید (1).
محل رویش: گونه‌های مولد کتیرا بیشتر در
مناطق گرم و اراضی خشک و بایر و کوهستانی می‌رویند. بهترین نمونه کتیرا که ارزش
اقتصادی دارد از جنوب آسیا بخصوص ایران بدست می‌آید. این گیاه معمولاً در مناطق
کوهستانی زاگرس از غرب ارومیه تا زرد کوه و سبز کوه بختیاری پراکندگی دارد (1، 2).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: در
گونه A. gossypinus Fisch.، کتیرا در نیمه دوم تابستان از گیاهان دو ساله برداشت می‌شود
(3).
قسمت مورد استفاده: گم (Gum)
(2).
کاربرد درمانی: تقویت کننده بدن و انرژی زا می‌باشد (2).
آثار فارماکولوژیک مشاهده شده: ریشه
گون ممکن است در بیماران مبتلا به نفروپاتی غشایی ایدیوپاتیک مفید باشد (4). ریشه گون بر
پیشرفت بیماری کلیه ناشی از دیابت اثر پیشگیری کننده و درمانی دارد (5).
احتیاط مصرف: مصرف خوراکی این گیاه گاهی اوقات
حساسیت‌های شدید ایجاد می‌نماید و همچنین در اثر مصرف خارجی آن بروز درماتیت تماسی
گزارش شده است (2).
منع مصرف: مطلبی یافت نشد.
ترکیبات شیمیایی: مواد معدنی،
ساکارید (6).
نحوه و میزان مصرف: از ریشه خشک شده 6-2 گرم و از عصاره آبی آن 12-4 میلی‌لیتر
روزانه میل شود (7).
مصرف غذایی: گم گیاه بعنوان عامل تثبیت کننده
و قوام دهنده در صنایع غذایی بکار میرود (2).
نام تجاری دارو ساخته شده از گیاه:
Switz.:
Tender wet; Uk.: Keltrol (2).
منابع: