اگیر ترکی (1)
Acorus
calamus L.
Family: Araceae (Per) , Acoraceae (Rec)
English
name: Drug sweet flag, Calamus, Cinnamum sedge,
Myrtle flage, Sweet flag
ریخت شناسی گیاه: گیاه علفی،
پایا و دارای ریزومی با رشد سمپودیک (همپا). برگها نواری شکل با رگبرگهای موازی.
ساقه سه گوش یا مثلثی شکل به رنگ زرد. گل آذین استوانه‌ای با گلهای بسیار کوچک
مایل به سبز، نامشخص، بصورت مارپیچی. میوه کپسول، قرمز رنگ با تعداد زیادی دانه تخم
مرغی (2).
محل رویش: گیلان، احتمال انقراض آن در ایران
وجود دارد (1).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: ریزومها
قبل از بیرون آمدن برگها در ماههای مهر و آبان یا اسفند و فروردین ماه جمع‌آوری می‌شوند
(3).
قسمت مورد استفاده: ریزوم خشک شده
(4).
کاربرد درمانی: دارای ترکیبات آروماتیک و تلخ مزه
می باشد که برای تحریک اشتها و بهبود گوارش مصرف میشود (4). همچنین برای درمان اختلال حافظه، صرع، اسهال مزمن، اسهال خونی، تومورهای شکم،
روماتیسم و اگزما و التهاب لثه و لوزه ها و همچنین به عنوان دافع حشرات استفاده میشود (5).
آثار فارماکولوژیک مشاهده شده: این
گیاه اثر تسکیین دهنده، اسپاسمولیتک و نیز ضدباکتری و ضدقارچ (6، 7) و ضد
اختلالات گوارشی، گاستریت و زخم معده داشته است.
احتیاط مصرف: روغن گیاه سرطان زا است (4).
منع مصرف: بعنوان افزودنی غذایی مصرف نشود (4).
ترکیبات شیمیایی: اسانس، سزکوئی
ترپن، ساپونین، مواد تلخ (Acorin)،
موسیلاژ، رزین، تانن، فنیل پروپانوئید (Asarone) (9، 10).
نحوه و میزان مصرف: 5/1-1 گرم از
پودر گیاه در داخل آب جوش ریخته شده و بعد از 3 تا 5 دقیقه آماده میشود. میزان
مصرف روزانه برابر یک فنجان می‌باشد (11).
مصرف غذایی: مصرف غذایی ندارد.
نام تجاری دارو ساخته شده از گیاه: بصورت ترکیب موجود می‌باشد.
Port.: Cholagutt
(4).
منابع:
1- مظفریان، ولی الله. شناخت
گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. کورموفیتهای ایران (سیستماتیک گیاهی). جلد
اول. مرکز نشر دانشگاهی، 1373: 73،74
3- صمصام شریعت، هادی. پرورش و تکثیر گیاهان
دارویی. مانی، 1374: 157
4- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002:
1588
5- M Daniel. Medicinal Plants. 2006: 62
6- Methods Find EXP Clin Pharmacol. 2007; 29(2): 79-92
7- Ann Bot (Lond) 2006; 98 (6): 1145-53
8- J
Ethnopharmacol 2001; 76 (1): 73-6
9- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 55
10- Jean Bruneton. Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants. 1995: 463
11- Norman
G. Bissct. Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals. 2001: 116