صبر زرد طبی (1)
سگل
Aloe vera (L.) Burm.f
Family: Aloeaceae (Per), Xanthorrhoeaceae (Rec)
Synonyms: Aloe barbadensis Mill
English
name: Common aloe,
Medicine aloe, Medicine plant true aloe
ریخت شناسی گیاه: گیاهی چند ساله. برگها گوشتی. گل آذین بصورت سنبله،
گل به رنگ زرد و نارنجی (2).
محل رویش: در ایران بصورت کاشته شده موجود
می‌باشد (1).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: حدود 8
ماه پس از کاشت پاجوش در فصل بهار و به صورت قطع برگهای خارجی گیاه از قاعده (3).
قسمت مورد استفاده: شیرابه و ژل
برگها (4، 5).
کاربرد درمانی: بطور سنتی در پمادها و کرمها برای
درمان زخمها، اگزما و پسوریازیس اضافه می‌شود. یک گزارش در مورد پایین آوردن قند
خون با مصرف عصاره این گیاه وجود دارد. شیره برگ بعلت وجود آنتراکینون، بعنوان
ملین بکار می‌رود. این گیاه برای درمان آکنه، بواسیر،آرتریت، کوفتگی، افسردگی،
دیابت، مولتیپل اسکلروزیس، زخم‌های معده، سل و حتی نابینایی مصرف می‌شود (4، 5).
آثار فارماکولوژیک مشاهده شده: آلوئه ورا
سبب کاهش 72 درصد از قند خون افرادی که مبتلا به افزایش قند خون بودند گردیده
است.همچنین تحقیقات دیگری ثابت کرده است که آلوئه در درمان برخی از سرطان
ها،گاستریت،بیماری های معده ای،اختلالات و انسداد روده ای،آپاندیس و زخم کبدی مؤثر
است .مطالعات اخیر نشان داده است که عصاره آبی-الکلی آلوئه ورا خاصیت ضد قارچی و
ضد باکتری دارد و دارای اثر آنتی اکسیدان می باشد .شیره آلوئه ورا درد و التهاب را
کاهش می دهد و ژل آن برای التیام سوختگی استفاده می شود. عصاره آلوئه ورا و
کربوهیدرات های آن می تواند ماکروفاژها را فعال کند. دو مشتق دی هیدروکومارین 1 و
2 که از گیاه جدا شده اند،خاصیت ایمونومدولاتوری دارند و فعالیت فاگوسیتوزی را
افزایش می دهند. ژل آلوئه ورا حاوی برخی گلیکوپروتئین ها می باشد که از تورم و درد
جلوگیری و روند بهبود را تسریع می کند، و حاوی پلی ساکاریدهایی می باشد که رشد و
ترمیم پوست را تحریک می نماید.که خاصیت ترمیم کنندگی آن مربوط به ترکیبی به نام
گلومانان که غنی از پلی ساکاریدها است، می باشد. گلومانان بر گیرنده های فاکتور
رشد فیبروبلاست ها اثر گذاشته و فعالیت و تکثیر این سلول ها را تحریک نموده و موجب
افزایش تولید و ترشح کلاژن خواهد شد. ژل آلوئه ورا نه تنها میزان کلاژن را در محل
زخم ها افزایش می دهد، بلکه با ایجاد تغییر در ساختار کلاژن، اتصالات عرضی بین این
رشته ها را افزایش داده و در نتیجه بهبود زخم را تسریع می کند. همچنین ثابت شده
است که بتاسیتوسترول (Beta-Sitosterol) به عنوان
یکی از اجزاء آلوئه ورا از طریق افرایش میزان بیان VEGF و رسپتور
آن در محل زخم، موجب افزایش آنژیوژنز و ترمیم هر چه بهتر بافت های آسیب دیده می
شود. قند مانوز موجود در این گیاه پس از اتصال به گیرنده مربوطه بر سطح
ماکروفاژهای پوست، موجب تحریک این سلول ها در جهت تولید سیتوکین ها و پیشبرد برخی
از مراحل ترمیم زخم می شود. از سوی دیگر ویتامین C و E موجود
در آلوئه ورا با افزایش تولید کلاژن به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی در روند بهبود
زخم تأثیر می گذارد. آلوئه ورا ترومبوکسان A2 و B2 و
پروستاگلاندین را که موجب انقباض عروق و تجمع پلاکتی می شوند، کاهش می دهد و
پرفیوژن پوستی را افزایش و خطر ایسکمی در بافت را کاهش می دهد، همچنین یک کربوکسی
پپتیداز برادی کینین که عامل ایجاد کننده درد است را غیرفعال می کند و درد را کاهش
می دهد (6-16)
احتیاط مصرف: در منابع احتیاط مصرفی برای آن
ذکر نشده است (5).
منع مصرف: مصرف آلوئه ورا در طول دوران
بارداری و شیردهی در بسیاری از موارد منع شده است.در زنان باردار استفاده از آلوئه
ورا ممکن است سبب تحریک و انقباض رحم و در نتیجه سقط جنین شود.شیرابه زرد رنگ تلخ تهیه شده از گیاه بر روی پوست مصرف نشود (5).
ترکیبات شیمیایی: آنتراکینونها (Aloin, Aloe – emodin)،
رزین، تانن، پلی ساکارید، استرول، اسیدهای آلی، آنزیم، ساپونین، ویتامین، مواد
معدنی، مونوساکارید (2، 5).
نحوه و میزان مصرف:
1- تنتور: 5 قطره با آب قبل از غذا بعنوان اشتهاآور میل شود (2).
2-
آب گیاه: 50 میلی‌لیتر سه بار در روز برای درمان زخم معده مصرف شود (2).
3- شیره برگها: برای بهبود زخم و اگزما، دو بار در روز مصرف شود (2).
مصرف غذایی: مصرف غذایی ندارد (5).
نام تجاری دارو ساخته شده از گیاه:
Fr.:
Contre – coups de Abbe perdrigeon; Vulcase; Ger.: Aristol; Dr
Janssens
Teebohnen; Krauterlax A; Rheogen; Switz.:
Elixir Rebleuten (4).
منابع:
6-Kriplani R, Thosar N, Baliga M, Kulkarni P, Shah
N, Yeluri R. Comparative Evaluation of Antimicrobial Efficacy of Various Root
Canal Filling Materials Along with Aloevera Used in Primary Teeth: A
Microbiological Study. Journal of Clinical Pediatric Dentistry. 2013
7-Gao S, Zhao G, Yang X, Xu L.
[Preparation and antimicrobial effect of aromatic, natural and bacteriostatic
foot wash with skin care]. Zhongguo Zhong yao za zhi= Zhongguo zhongyao zazhi=
China journal of Chinese materia medica. 2013;38(12):2023-6.
8-Reynolds T. Aloes; The genus
Aloe. Medicinal and Aromatic plants-Industrial Profile. s, 2004. Djeraba A,
Quere P. In vivo macrophage activation in chickens with Acemannan, a complex
carbohydrate extracted from Aloe vera. Int J Immunopharmacol 2000; 22(5):
365-72.
9-Karaca K, Sharma JM, Nordgren
R. Nitric oxide production by chicken macrophages activated by Acemannan,
acomplex carbohydrate extracted from Aloe vera". 1995; 17(3): 183-8.
10-Zhang XF, Wang HM, Song YL,
Nie LH, Wang LF, Liu B, et al. Isolation, structure elucidation, antioxidative
and immunomodulatory properties of two novel dihydrocoumarins from Aloe vera.
Bioorg Med Chem Lett 2006; 16(4): 949-53.
11-Moreira LRS, Filho EXF. An
overview of mannan structure and mannan-degrading enzyme systems. Appl
Microbiol Biotechno. 2008; 79(2): 165-178.
12-Eshun K, He Q. Aloe vera: a
Val uable ingredient for the food, pharmaceutcal and cosmetic industries, a
review. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 2004; 44(2): 91-96.
13-Boudreau MD, Beland FA. An
evaluation of the biological and toxicological properties of Aloe Barbadensis
(Miller), Aloe vera. J. Environ. Sci. Health C. 2006; 24: 103-154.
14-Moon E J, Lee YM, Lee OH,
Lee MJ, et al. A novel angiogenic factor derived from Aloe vera gel:
β-sitosterol, a plant sterol. Angiogenesis. 1999; 3: 117-123.
15-Liu C, Leung MY, Koon JC, Zhu LF, et al. Macro
phage activation by polysaccharidebiological response modifier isolated from
Aloe vera L var hinensis (Haw) Berg. J. Immunopharmacol. 2006; 6: 1634–1641.
16-Lorenzetti LJ, Salisbury R,
Beal JL, Baldwin JN. Bacteriostatic property of aloe vera. J. Pharmaceutical
Sci. 1964; 53: 1287-1290.