جو دو سر، یولاف (1)

Avena sativa L.

Family: Poaceae

Synonyms: Avena byzantina

English name: Common Oat, Oat, Oats, Woats

 

ریخت شناسی گیاه: گیاهی است علفی، یکساله به ارتفاع 1 متر که ساقه آن راست و توخالی می‌باشد. برگها نواری شکل و دانه‌ها کوچک میخی شکل می‌باشند (1، 2).

محل رویش: در مرکزی و اراک،‌ لرستان (دورود)،‌ خوزستان (پل خیرآباد، 27 کیلومتری شمال شرق هفتگل)،‌ فارس (چقاخور) به صورت کاشته شده وجود دارد (3).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: در اواخر تابستان جمع‌آوری می‌شود (2).

قسمت مورد استفاده: ساقه خشک شده،‌ دانه (2، 5).

کاربرد درمانی: جودوسر حاوی نشاسته، پلی ساکاریدهای محلول، بتاگلوکان ها، مواد پروتئیک شامل کلیارین و آونین، ساپونین های استروئیدی شامل آواناکوزیدهای A و B و استرول ها شامل بتاسیتوسترول و غیره. یک گزارش علمی نشان می‌دهد که جو دو سر ممکن است میل به سیگار را کاهش دهد. به علت وجود ساپونین و مواد موثره پاک کننده به عنوان از بین برنده چربی مو در شامپوها قابل استفاده است. موثر در افسردگی و علائم ناشی از کمبود هورمون‌های تیروئید و استروژن می‌باشد. در درمان بیماری‌های دژنراتیو مانند مولتیپل اسکلروزیس و سرماخوردگی (بخصوص راجعه و یا پایدار)، جهت کاهش کلسترول خون، تحریک ترشح عروق و بعنوان آنتی ترومیوتیک کاربرد دارد. در هومیوپاتی مصرف می‌شود. همچنین عصاره و تنتور آن در درمان وابستگی دارویی بکار می‌رود (5، 6).

آثار فارماکولوژیک مشاهده شده: موسیلاژ و پکتین موجود در جودوسر دارای اثر بارز نرم کننده و ضد اسپاسم بوده و حرکات دودی روده ها را افزایش می دهد. اثرات خواب آوری دارد (6). خوردن بتاگلوکان حاصل از جو دو سر موجب کاهش وزن و کلسترول خون در بیماران چاق مبتلا به هیپرکلسترولمی شده است (7).

احتیاط مصرف: روغن گیاه در بیماران کولیک نباید مصرف نشود (2، 5).

منع مصرف: مطلبی یافت نشد.

ترکیبات شیمیایی: ساپونین، آلکالوئید،‌استرول، فلاونوئید، ‌اسید سیلیسیک، پروتئین (گلوتن)، ویتامین (گروه B)، مواد معدنی (کلسیم)، نشاسته (2).

نحوه و میزان مصرف: 3 گرم از پودر گیاه در 250 میلی‌لیتر آب جوش ریخته شده و پس از سرد شدن میل شود (8).

مصرف غذایی: از دانه آن برای پخت نان استفاده می‌شود (4).

نام تجاری دارو ساخته شده از گیاه:

 

Fr.: Aveeno preparations, Enulave, Sensifluid; UK.: Aveeno preparations;

USA.: Acti Bath (5).

 

 

منابع:

1- مظفریان، ولی الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 172

3- قهرمان، احمد. کورموفیتهای ایران (سیستماتیک گیاهی). جلد سوم. مرکز نشر دانشگاهی، 1373: 125

4- امامی، احمد. شمس اردکانی، محمد رضا. مهرگان، ایرج. فرهنگ مصور گیاهان دارویی. مرکز تحقیقات طب سنتی و مفردات پزشکی . دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 1383: 52

5- Penelope ody: The herbs society's Complete Medicinal Herbal. 1995: 40

6- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1583

7- Am J ther. 2007; 14 (2): 203-12

8- Bette Lagow . PDR for Herbal Medicines. 2004: 601